تفاوت قولنامه با مبایعه نامه در چیست؟ 💥| مشخصات 📝| نکات مهم ✅
فهرست عناوین
آیا تفاوت قولنامه با مبایعه نامه را می دانید؟
روزانه صدها معامله در زمینه خودرو، زمین، ملک و غیره در کشور انجام می‌شود؛ اما سوال اساسی اینجاست که این معاملات بر چه اساسی و با چه اعتباری صورت می‌گیرند؟ چه چیزی باعث می‌شود افراد بدون هیچ ترسی مقدار زیادی پول، کالا یا ملک را با یکدیگر مبادله کنند؟
وجود قرارداد های قانونی و چارچوب های مشخص این فرایند را شفاف، آسان و مطمئن می‌سازد. در معاملات ملکی و مشابه آن‌ها، اصولاً از مبایعه‌نامه و قولنامه برای تنظیم قراردادهای قانونی استفاده می‌شود؛ به همین خاطر، ذکر تفاوت های بین مبایعه نامه و قولنامه بسیار مهم است. در ادامه به بررسی همه جانبه تفاوت های این دو سند می‌پردازیم.
⁉️ مبایعه نامه چیست؟
کلمه “بیع” به معنای خرید و فروش است و ریشه اصلی کلمه “مبایعه‌نامه” از واژه بیع نشأت گرفته است؛ با این توضیحات، تعریف مبایعه نامه بسیار ساده است. در واقع، مبایعه‌نامه یک سند قانونی است که در هنگام خرید و فروش، بین خریدار و فروشنده منعقد می‌شود.
📝 مشخصات مبایعه‌نامه
مهم‌ترین ویژگی‌های هر مبایعه‌نامه عبارت‌اند از:
- امضای خریدار و فروشنده، دو شاهد و مسئول معامله: این امضاها اعتبار قانونی مبایعه نامه را تضمین می‌کنند.
- مبایعه‌نامه مخصوص انواع قراردادهای بیع یا همان خرید و فروش است: این سند به طور خاص برای خرید و فروش تنظیم می‌شود.
- نوشتن اطلاعات کامل کالا در متن مبایعه‌نامه: مثلاً اگر ملکی در بهنمیر معامله می‌شود، تمامی جزئیات ملک باید در سند ذکر شود.
- عدم امکان فسخ مبایعه‌نامه مگر در شرایط خاص: مبایعه‌نامه به طور کلی فسخ ناپذیر است، مگر در موارد خاصی که در خود سند ذکر شده باشد.
- نوشتن جرایم ناشی از عدم تعهدات دو طرف: برای مثال، اگر یکی از طرفین به تعهدات خود عمل نکند، جریمه‌های مشخصی برای آن تعیین می‌شود.
فرض کنید شما قصد خرید زمین در شهر بهنمیر را دارید. برای انجام این معامله، شما و فروشنده یک مبایعه نامه تنظیم می‌کنید که در آن تمامی جزئیات زمین، قیمت، شرایط پرداخت و تعهدات دو طرف به دقت ذکر شده است. این مبایعه نامه توسط شما، فروشنده، دو شاهد و مسئول معامله امضا می‌شود. همچنین، در مبایعه‌نامه شرایطی برای فسخ قرارداد در موارد خاص ذکر شده و جریمه هایی برای عدم انجام تعهدات تعیین می‌گردد.
⁉️ قولنامه چیست؟
در برخی شرایط، قبل از عقد قرارداد نهایی، نوشتن یک قرارداد اولیه برای متعهد شدن به انجام تعهدات در زمان مقرر ضروری است. برای درک بهتر این مفهوم به این مثال توجه کنید:
فرض کنید شما قصد فروش ملکی به ارزش ۴ میلیارد تومان در شهر بهنمیر دارید. خریدار تنها یک میلیارد تومان از مبلغ مورد نیاز را در حال حاضر دارد و مابقی ارزش ملک پس از سه ماه آماده خواهد شد. به نظر شما بهترین راه برای انجام معامله به طور قانونی و در سریع ترین زمان ممکن چیست؟ آیا منطقی است که سند اصلی ملک به طور کامل به نام خریدار منتقل شود؟ قطعاً خیر!
با توجه به مثال بالا، متوجه شدید که گاهی برای رسیدن به معامله کامل و خرید و فروش کالا، ملک یا هر چیز دیگری، یک مرحله میانی بین این دو لازم است تا طرفین را متعهد به انجام مفاد قرارداد کند و از تخطی خریدار و فروشنده و همچنین آسیب و زیان به یکی از طرفین جلوگیری نماید. به این مرحله میانی که به نوعی تعهد به قرارداد آینده است، قولنامه می‌گویند.
ماده ۱۰ قانون مدنی در ارتباط با قولنامه اذعان می‌دارد: “قراردادهای خصوصی، نسبت به کسانی که آن را منعقد نموده‌اند، در صورتی که به طور صریح مخالف قانون نباشند، نافذ است.” قولنامه یعنی اینکه دو نفر با قصد عقد بیع در آینده، یک قرار قانونی و رسمی تنظیم می‌کنند تا در موعد مقرر به تعهدات خود در ارتباط با انتقال مال عمل کنند. قولنامه به نوعی اعتبارش را از ماده ده قانون مدنی می‌گیرد.
📝 مشخصات قولنامه
قبل از بررسی تفاوت قولنامه با مبایعه نامه، باید ویژگی های هر یک را به طور کامل بشناسید تا بهتر و با جزئیات بیشتری متوجه چرایی قوانین شوید. قولنامه تمام ویژگی‌های اسناد عادی را دارد، از جمله:
- دارای مهر و امضا
- امکان ادعای انکار و تردید نسبت به قولنامه
- امکان ارائه در دادگاه در مقام دفاع یا اقامه دعوا
- امکان تنظیم توسط افراد عادی بدون نیاز به مراجعه به دفاتر اسناد رسمی
- غیر قابل ابطال و فسخ: قولنامه فقط در صورت وجود یکی از خیارات قانونی و یا حق فسخ قابل فسخ است.
اگر قصد خرید ملک قولنامه ای و بدون سند را دارید بهتر است مقاله خرید ملک بدون سند را بخوانید.
🔄 تفاوت مبایعه نامه و قولنامه
اصطلاح قولنامه در عرف و میان عامه مردم اغلب با مفهومی مشابه مبایعه نامه در نظر گرفته می‌شود و بسیاری از افراد متوجه تفاوت های جزئی و مهم این دو مفهوم نیستند. در ادامه، تمامی نکات مهم در ارتباط با تفاوت قولنامه با مبایعه نامه را بررسی می‌کنیم تا شما با اطمینان بیشتری در زمان و مکان درست اقدام به خرید و فروش نمایید.
✔️ پرداخت
- مبایعه‌نامه: قبل از تنظیم مبایعه‌نامه، باید تمامی مبلغ معامله تسویه شود.
- قولنامه: قولنامه نیازی به تسویه کامل مبلغ ندارد و به عنوان تضمینی برای انجام معامله نهایی استفاده می‌شود.
فرض کنید که شما در شهر سرخرود یک واحد مسکونی به ارزش ۵۰۰ میلیون تومان دارید و قصد دارید آن را بفروشید. خریدار تنها ۱۰۰ میلیون تومان را در این لحظه دارایی دارد و مابقی مبلغ را تا سه ماه آینده خواهد داشت. برای تضمین انجام معامله، شما و خریدار یک قولنامه تنظیم می‌کنید. در این قولنامه، شرایط معامله، زمان تسویه کامل مبلغ، و تعهدات هر دو طرف مشخص می‌شود. این قولنامه به عنوان یک پیش قرارداد عمل می‌کند و مبلغ متعهد شده تا زمان تسویه نهایی و انتقال مالکیت معتبر باقی می‌ماند.
پس از تسویه کامل مبلغ و انجام تمامی شرایط قولنامه، یک مبایعه نامه رسمی تنظیم می‌شود تا انتقال مالکیت به صورت قانونی انجام شود و خریدار به طور رسمی مالک واحد مسکونی می‌شود.
✔️ ماهیت قرارداد
- مبایعه‌نامه: برای انعقاد مبایعه نامه، همه چیز باید به طور کامل مهیا باشد. این سند قانونی به معنای انجام کامل معامله است و پس از انعقاد آن، مالکیت به طور فوری منتقل می‌شود.
- قولنامه: اغلب هنگام انعقاد قولنامه، دو طرف معامله صرفاً قول و قراری قانونی برای بیع اصلی و نهایی تنظیم می‌کنند. بنابراین، قولنامه به منزله یک پیش قرارداد است که برای رسیدن به قرارداد نهایی تنظیم می‌شود.
✔️ انتقال مالکیت
- مبایعه‌نامه: پس از انعقاد مبایعه‌نامه، انتقال مالکیت بلافاصله اتفاق می‌افتد.
- قولنامه: در قولنامه انتقال مالکیت صورت نمی‌گیرد و صرفاً قول و قرار رد و بدل می‌شوند.
✔️ رسمیت
- قولنامه: در قولنامه نیازی نیست که تمام ارزش مال به فروشنده پرداخت شود. قولنامه مانند یک پیش قرارداد عمل می‌کند و تعهدات اولیه را مشخص می‌کند.
- مبایعه‌نامه: مبایعه نامه رسمیت بیشتری دارد و برای تنظیم آن لازم است که خریدار یا مسئول ثبت قرارداد از طریق مراجع قانونی مانند سایت ثبت اسناد رسمی استعلام وضعیت سند مال یا ملک را بگیرد و از عدم وجود مشکلات بعدی مثل فروش مال غیر مطمئن شود.
همچنین اگر قصد خرید آپارتمان بدون سند در شهر بابلسر یا شمال را دارید بهتر است مقاله نحوه خرید آپارتمان بدون سند در بابلسر را بخوانید.
⁉️ 8 سوال پرتکرار | تفاوت قولنامه با مبایعه نامه
1. مبایعه‌نامه معتبر است یا قولنامه؟
مبایعه‌نامه به عنوان یک سند رسمی و قانونی، اعتبار بیشتری دارد نسبت به قولنامه.
2. اعتبار مبایعه‌نامه بدون کد رهگیری در دادگاه چگونه است؟
هر دو نوع مبایعه‌نامه (با یا بدون کد رهگیری) در دادگاه به عنوان سند قابل استناد محسوب می‌شوند.
3. اعتبار مبایعه‌نامه پس از فوت یکی از طرفین چگونه است؟
مبایعه‌نامه به عنوان یک سند رسمی معتبر می‌ماند و ملکیت به ورثه‌ها منتقل می‌شود.
4. مبایعه‌نامه بهتر است یا قولنامه؟
هر دو قرارداد از نظر قانونی معتبر هستند، اما تنظیم مبایعه‌نامه اغلب به عنوان یک سند قانونی و اسنادی دارای اعتبار بیشتر است.
5. چگونه مبایعه‌نامه یا قولنامه را فسخ یا ابطال کنیم؟
فسخ یا ابطال قراردادها نمی‌تواند یکطرفه باشد و تنها زیر شرایط خاصی امکان‌پذیر است، مانند نارضایتی هر دو طرف یا تحمل ضرر و خسارت قابل توجه.
6. در زمان تنظیم مبایعه‌نامه چه اسناد و مدارکی نیاز است؟
مدارک هویتی هر دو طرف (مانند کارت ملی و شناسنامه) و مدارک اثبات مالکیت (مانند سند ملکی) ضروری است. تطبیق مشخصات با کپی‌های مدارک اجتناب ناپذیر است.
7. آیا مبایعه‌نامه دستی بدون شهود، قابلیت ضمانت اجرای قانونی دارد؟
بله، امضا و اثر انگشت طرفین در قراردادهای دستی، به عنوان سند قانونی قابل استناد در دادگاه محسوب می‌شوند.
8. طرفین مبایعه‌نامه چه شرایطی باید داشته باشند؟
طرفین معامله می‌توانند افراد حقیقی یا حقوقی باشند و باید قانونی باشند یا در صورت زیر 18 سال، با امضای پدر یا قیم قانونی ثبت شوند.
